لامپ برزخ‏

آنچه می خوانید حکایتی است شنیدنی درباره عالم برزخ علامه مجلسی که از کتاب
گرانسنگ "شذرة المعارف" نوشته آیت الله شاه آبادی، استاد عرفان حضرت امام(ره) نقل
می کنیم:

بعضی مرحوم علامه مجلسی طاب ثراه را خواب دیده‏اند و از امور وارده بر ایشان بعد
از مرگ، سؤال نموده‏اند و مرحوم علامه مجلسی فرموده‏اند: بعد از ارتقاء روح، من را
در معرض الهی آوردند و از من سؤال کردند چه آورده‏ای؟ گفتم:
«بحارالأنوار»؛¹ پس سؤال شد دیگر چه آورده‏ای؟ ساکت شدم. پس خطاب شد که
نزد ما چیزی داری و آن، سیبی است که به یک طفل یهودی داده‏ای و این دستگاه برزخی به
سبب آن سیب است.

شخص خواب بیننده گمان کرده است چون ترتیب اثری بر بحارالأنوار داده نشده و بر آن
سیب ترتیب اثر داده شده، بحارالأنوار مورد قبول واقع نشده است! لکن چنین نیست؛ بلکه
محل ظهور اثرش در برزخ نبوده است، چون علم باید در جبروت ظاهر شود.

به عبارت دیگر، چون بحارالانوار، مشتمل بر علوم و حقایق و معارف است و لامپ بزرخ
کوچک است نمی‏تواند نور علم را نمایش دهد. بلکه لامپ ملکوت نیز از این اظهار قاصر
است و لامپ جبروت می‏تواند نور توحید را نمایش دهد. لذا در مُطَّلَع²،
بحارالانور مسکوتٌ عنه³ شده و نور احسان که لامپ برزخ می‏تواند آن را
نمایش دهد، مورد لطف واقع شده است.⁴

باید دانست که ظهور باطن اعمال به حسب عالم «برزخ»، «ملکوت» و «جبروت»، مختلف
است. مثلاً «احسان و اسائه»⁵ به اهل دنیا، در برزخ نمایش داده می‏شود،
مثل سُرور و حزن که فردی در قلب انسان ایجاد نماید؛ ولی ظهور صفات و اخلاق و صفت
پرستش که سرآمد همه‏ی صفات است در ملکوت و جنّت جسمانی ظاهر می‏شود، و معرفت و علم
به حقایق، در عالم جبروت و جنت عقلانی که مافوق عوالم قبلی است ظهور
می‏یابد.⁶

1) کتابی که مرحوم علامه محمد باقر مجلسی، در 110 جلد تألیف نموده و مشتمل بر
احادیث معصومین‏علیهم السلام است.

2) عالم مُطَّلَع، محضر حق است که بنده، مورد یکی از دو تجلی حق واقع می‏شود و
لذا مُطَّلِع شود بر سریره مولی؛ زیرا که یا مورد تجلی به رحمت جمالیه شود، یا مورد
تجلی به نقمت جلالیه گردد... و این حال، اعظم احوال است و لذا در موقعی که خاتم
انبیاءصلی الله علیه وآله وسلم گریه می‏کند برای احوال بعد از موت، و اصحاب عرض
می‏کنند که آیا گریه می‏کنید و حال آن که خداوند آمرزیده است گناهان قبل و بعد شما
را؟ جواب می‏فرماید: فَأیْنَ هَوْلُ الْمُطّلَع؟ پس کجاست هول مطلع؟؛ آیت الله شاه
آبادی: شذرات المعارف، شذره پنجم، معرفه 158

3) ساکت باقی مانده.

4) آیت الله شاه آبادی: شذرات المعارف، شذره پنجم، معرفه 165

5) نیکی کردن و بدی کردن.

6) آیت الله شاه آبادی: شذرات المعارف، شذره پنجم، معرفه 164، با تصرف.